آموزشی

صنایع دستی جنوب

تیوزه

مهم ترین صنایع دستی مردم جنوب ایران:                                                                                                                                  صنایع دستی از هنرهای بومی و سنتی هر کشوری محسوب می‌شود که نشانی از فرهنگ و هنر غنی و ارزشمند آن منطقه دارد.مردم جنوب ایران با داشتن فرهنگی غنی و متفاوت با دیگر مناطق ایران، صنایع دستی خاص خطه‌ی خود را متناسب با نیاز و آداب و رسوم زندگی خود تهیه می‌کنند. تولیدات صنایع دستی در کنار صیادی، از گذشته تا کنون یکی از محل‌های کسب درآمد در میان مردم جنوب، به ویژه روستاییان بوده است.از جمله صنایع دستی مربوط به جنوب کشور می‌توان به سیس بافی، کپوبافی، گبه بافی، عبابافی، گلیم بافی، حصیربافی، صنایع دستی مرتبط با صدف، گلابتون دوزی، خوس دوزی، سوندبافی، بادله دوزی و سوزن دوزی اشاره کرد.                                                                                                       

سیس بافی:

سیس بافی یکی از صنایع دستی قدیمی جنوب و به ویژه استان هرمزگان محسوب می‌شود و این به دلیل وجود نخلستان‌های فراوان در این منطقه از کشور است. سیس بافی به هنری گفته می‌شود که مواد اولیه‌ی لازم برای ساخت آن از درخت خرما تهیه می‌شود. «سیس» در زبان محلی جنوب (و یا گیس) به الیافی گفته می‌شود که در کنار درخت خرما روییده است. در سیس بافی از این الیاف به عنوان تار و پود و به منظور بافتن محصول مورد نظر خود استفاده کرد. از جمله محصولاتی که به این طریق تولید می‌شوند می‌توان به پادری، حصیر، سبد و طناب ضخیمی که در اصطلاح محلی مردم جنوب به «سازو» معروف است اشاره کرد.سیس بافی هنری است که علاوه بر مصرف داخلی اوقات فراغت مردم هرمزگان را پر کرده و اگر چه امروزه از تولید آن به شدت کاسته شده است، اما هنوز در میان برخی از مردم رواج دارد. مردم جنوب و به ویژه مردمانی که در نزدیکی نخلستان‌ها زندگی می‌کنند توسط سیس یا گیس درخت خرما اشیای کاربردی زیادی را تولید می‌کنند.

کپوبافی:

کپو یکی دیگر از صنایع دستی جنوب است که با برگ درخت خرما و کِرتک ساخته می‌شود. کرتک نوعی گیاه خودرو است که در حاشیه‌ی رودخانه‌ها و دشت‌ها و در مناطق باتلاقی و گرمسیری به وفور یافت می‌شود. از کرتک برای مغز ردیف‌های بافته‌ شده استفاده می‌شود. در واقع برگ درخت خرما بر روی دسته‌ای از کرتک‌ها پیچیده می‌شود.بهترین شیوه‌ی نگهداری از کپوها در جای خشک است و در صورتی که خیس شدند باید سریعا خشک شوند. کپوها از نظر میزان کیفیت به سه دسته تقسیم می‌شوند. کپوهای معمولی که عمده‌ی کپوهای موجود در بازار را تشکیل می‌دهند، از حصیرهای معمولی ساخته شده و ضخامت رج آن‌ها متوسط است. دسته‌ی دوم کپوهای مرغوب هستند که از مواد اولیه‌ی بهتر، یعنی پیش سفید ساخته شده و ضخامت رج آن‌ها ظریف‌تر است. دسته‌ی سوم کپوهای ممتاز و یا ابتکاری هستند که با ظرافت بسیار زیاد و متفاوت با کپوهای معمولی ساخته می‌شوند و کاربردهای متفاوتی دارد.

گبه بافی:

گبه یکی از مهم‌ترین و شاخص‌ترین صنایع دستی تولیدی در بوشهر است، که تولید آن بیشتر در مناطق روستایی گناوه و دشتستان رواج دارد. گبه مهم‌ترین صنایع دستی صادراتی بوشهر است که در دو نوع رنگی و خود رنگ بافته می‌شود. در گبه‌ی رنگی از نخ‌های دست‌ریس آماده شده از پشم گوسفند که به شیوه‌ی گیاهی رنگرزی شده است استفاده می‌شود، ولی در بافت گبه‌های خود رنگ پشم گوسفندان با همان رنگ طبیعی خودشان مورد استفاده‌ی گبه بافان قرار می‌گیرد. آنچه که در گبه‌های جنوب کشور طرح زده می‌شود حاصل تلاش و خلاقیت هنرمندان جنوبی است از روح و جان خود بر آن نقش می‌زنند. گبه‌های معروف بوشهر در طرح‌های خشتی، شیری، درختی و چهار فصل بافته می‌شوند.

عبابافی:

از محصولات بسیار مهمی که در جنوب کشور تولید می‌شود عبا است. عبا به نوعی پارچه گفته می‌شود که از پشم نرم و با دوام شتر بافته می‌شود. برای بافتن عبا، پس از پشم‌چینی موها را پشم جدا می‌کنند و از آن نخ ظریفی برای بافت پارچه می‌ریسند. بنا بر تنوع رنگی پشمی که ریسیده شده، عبا نیز در رنگ‌های مختلفی نظیر قهوه‌ای، حنایی، مشکی و سفید بافته می‌شود. عبابافی عموما در کارگاه‌های خانگی و توسط مردان صورت می‌گیرد. عبا از مهم‌ترین صنایع دستی بوشهر محسوب شده و خریداران بسیاری در داخل ایران و همچنین در میان کشورهای حوزه‌ی خلیج فارس دارد.

گلیم بافی:

یکی دیگر از صنایع دستی مهم جنوب کشور گلیم است. گلیم با داشتن قدمتی بسیار طولانی، یکی از بافته‌های داری است و به زیرانداز و پوششی گفته می‌شود که از ابریشم، موی بز، پشم گوسفند و یا دیگر چارپایان بافته می‌شود. مصرف سنتی گلیم به عنوان زیرانداز، پوششی برای دیوار و یا رواندازی برای حیوانات بوده است، اما امروزه در مناطق شهری و مدرن نیز از آن به عنوان زیرانداز استفاده می‌شود. گلیم‌هایی که در جنوب کشور تولید می‌شوند از کیفیتی بسیار بالا برخوردار بوده و طرح‌ها و نقوش متنوعی دارند. از جمله نقش‌هایی که بر روی این گلیم‌ها بافته می‌شوند می‌توان به نقش حوض، دانه بیگی، آیینه گل، نقش خراسانی، آقاجاری، تهرانی و چنگ اشاره کرد.

حصیربافی:

ساخت حصیر در مناطق مختلف کشور بنا بر مواد اولیه‌ی در دسترس متفاوت است. برای مثال در شمال کشور برای حصیربافی از ساقه‌های برنج و گندم ولی در نوار جنوبی کشور از الیاف نخل خرمابرای حصیربافی استفاده می‌شود. به دلیل وجود نخلستان‌های گسترده در مناطق جنوبی کشور و استفاده از تمامی اجزای درختان خرما، حصیربافی نیز از جمله صنایع دستی‌ای به شمار می‌رود که از دیرباز در این ناحیه رواج داشته است. محصولاتی نظیر بادبزن حصیری، سبدهای حصیری، زنبیل‌های حصیری و کلاه‌های حصیری از جمله صنایع دستی تولید شده در این مناطق ازجمله مناطق جنوب محسوب می‌شوند.

صنایع دستی ساخته شده باصدف:                                                                                                         در شهرهای جنوبی کشور به دلیل اینکه در جوار خلیج فارس قرار دارند، صنایع دستی‌ مرتبط با دریا شکل گرفته‌اند. مردم جنوب با استفاده از صدف‌ها و مروارید‌های دریا صنایع دستی زیبایی چون زیورآلات، عروسک و جعبه‌ی جواهرات تولید می‌کنند که طرفداران بسیاری را به خود جذب کرده است.

سوزن دوزی:

یکی دیگر از صنایع دستی جنوب کشور که بیشتر در استان سیستان و بلوچستان تولید می‌شود محصولات سوزن دوزی است. سوزن دوزی در واقع یکی از روش‌های آرایش و ترئین جامه است که در میان زنان بلوچ رواج فراوان دارد. طرح‌هایی که در سوزن دوزی بر روی پارچه‌ها نقش می‌بندد تجلی‌گاه ذهنیات و روحیات زنان زحمتکش بلوچ است. در سوزن دوزی بر روی پارچه‌های ساده و به وسیله‌ی نخ‌های رنگی، طرح‌ها متنوع دوخته می‌شود و برای این کار از سوزن و قلاب استفاده می‌شود.

گلابتون دوزی:                                                                                                                                     اگر به شهرهای جنوبی کشور سفر کرده باشید، لباس‌های خوشرنگ و جذاب زنان جنوبی را دیده‌اید که به چه زیبایی و هنرمندی تزئین شده‌اند و چشم هرکسی را به خود خیره می‌کنند. گلابتون دوزی هم یکی از همین هنرهای خلاق و ظریف است که قدمت آن به دوره هخامنشیان برمی‌گردد و جزو مهمترین صنایع دستی استان هرمزگان است.

خرید انواع صنایع دستی در فروشگاه لاماسوشاپ:

بعد از اینکه با صنایع دستی جنوب آشنا شدید، مطمئناً علاقه دارید که بدانید از چه طریقی می‌توان این محصولات زیبا و خاص را تهیه کرد. باید گفت که فروشگاه لاماسوشاپ با سابقه درخشان در زمینه تامین صنایع دستی اصیل ایرانی، همواره در تلاش بوده تا بهترین و با کیفیتترین محصولات را برای مشتریان عزیز فراهم کند.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                            سخن پایانی:

گوشه به گوشه این سرزمین پرگهر، مردمانی هستند که هر کدام دستانی خلاق و هنرمند دارند و آثاری تولید می‌کنند که مثال زدنی و بی نظیر هستند. خوب است برای تقدیر از این هنر اصیل و شایسته، بیشتر درمورد آنها بدانیم و درصورت علاقه به تهیه کردن آنها، بهترین راه را انتخاب کنیم. در ضمن اگر دوست دارید از صنایع دستی شهر‌های دیگر ایران نیز آگاه شوید پیشنهاد ما مطالعه‌ی این نوشتار است: صنایع دستی شهر‌های ایران

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.